Güzereş Tarihi

Köyümüz, Hakkari ilinin Çukurca ilçesine bağlıdır. 1. Dünya Savaşı sırasında Ruslar tarafından işgal edilir, halk Irak, İran ve Suriye’ye kaçmak zorunda kalır. Daha sonra olayların bitmesiyle beraber Irak’ın Musul ve Bağdat kenti ile Suriye’nin Şam ve Kamişlo kentlerine kaçmak zorunda kalan halkın bir kısmı tekrar geri döner ve köye yerleşirler. Bunun için şu anda köydeki bazı ailelerin Şam kentinden geldikleri söylenmektedir.

Köy hakkında Abdulkadir Kızılkaya,dönemin muhtarı olan Hacı Abdurrahman Demir’den şöyle nakleder:Köy 1915 yılındaki seferberlikle birlikte tekrar boşaltır ve halk yine Irak’ı Musul ve Bağdat,Suriye’nin Kamişlo kentine kaçmak zorunda kalır tekrar olayların bitmesiyle birlikte 1918 yılında Irak’ın Bağdat ve Musul kentlerine gitmek zorunda kalan halkın bir kısmı köye döner ve köy tekrar kurulur.Yıkılan ev, ahır, köprü, yol, ark, dar geçit vb.gibi yerler onarılır ve yapılır.Daha sonra köylü kendi aralarında Hacı Abdurrahman Demir’i köy ihtiyar heyeti başkanı, Mela İbrahim’i köy imamı olarak seçer.Hacı Abdurrahman Demir 1961 yılına kadar hem köy ihtiyar heyeti başkanı,hemde köy muhtarı olarak görev yaptı. Tarihçi Yazar Abdulkadir Kızılkaya;Hacı Abdurrahman Demir’i şöyle anlatır:”Ben o zaman 20 yaşındaydım.Bir sürü yerleri gezmiştim ve bir çok insanla konuşmuştum.Hacı Abdurrahman Demir kadar din ve dünya görüşü bilen bir insana rastlamadım.O insan bir filozof,bir bilgin ve bir tarihçi kadar biliyordu” dedi.

Köyümüz Çukurca mıntıkasının merkezi köy durumunda olması nedeniyle Hakkari(Çölemerik)den sonra 1926 yılında köyümüze ve daha sonrada Çukurcaya ya telefon bağlandı.Yani 1926 yılında bölgemizde Hakkari (Çölemerik),Cevizli(Güzereş) ve Çukurca’da telefon bağlandı. Köyümüz Irak sınırına yakın ve merkezi köy durumunda olması nedeniyle 1930/1932 yılları arasında nahiye olmuştur.Nahiyenin kurulması ili birlikte Köyde Gümrük Muhafaza Memurluğu da kurulur.Nahiye Müdürü Çukurca’lı Evliya Beg idi. Konyalı Abdullah Bey ise Gümrük Muhafaza Memuru idi. Cevizli(Güzereş) köyü nahiye ve merkezi köy konumunda oluşu nedeniyle dönemin Milletvekili olan Merhum Ubeydullah Seven tarafından köy nahiyeden çıkartılıp ilçe yapılması teklifi getirildi.

Ancak, köy ahalisinden onay çıkmayınca teklif benimsenmedi ve ilçe ünvanı Çukurca’ya verildi. Köyümüz büyüyerek yaklaşık 300 haneye ulaştı. Köy nüfusunun çoğalmasıyla birlikte geçim kaynakları tükenmeye başladı ve bunun üzerine bazı aileler 1970’li yıllardan sonra çalışmak için şehir merkezlerine yerleşmeye başladılar. Şu anda Cevizli(Güzereşî) ler değişik yerlerde ikamet etmektedirler. Bir kısmı Irak’ta, Suriye’de Van ilinde,Hakkari Merkez,Şemdinli,Yüksekova ve Hakkari merkez geçitli köyünde kalmaktadırlar. Yaklaşık nüfusu 4 bin’i aşmaktadır.
 

KAYNAK : VAHİT AKIN